این پست در مورد خطرات حمله man-in-the-middle به مرورگرهاست، مخصوصا زمانی که داریم از شبکه های عمومی استفاده می کنیم. پیش فرض های این پست:
- بیرون از خانه ایم
- نوتبوک یا گوشی هوشمندمون همراهمونه
- اینترنت نداریم
- یه وایفای عمومی وجود داره که می تونیم استفاده کنیم
- می خوایم اخبار رو چک کنیم
- احتمالا ایمیلمون رو هم چک می کنیم (مسلما با اتصال SSL)
- مرورگر و افزونه هاش به روزه و کسی نمی تونه با استفاده از ضعف های امنیتی جدید ما رو هک کنه
- جاوا اسکریپت مرورگرمون فعاله (معمولا اینجوریه)
خب بیایم ببینیم چه اتفاقایی می تونه برامون بیافته.
Sniffing
اولین کاری که هکر می کنه کنترل ترافیک شبکه ماست. می تونه بفهمه که چه سایت هایی رو داریم بازدید می کنیم و اطلاعات منتقل شده از طریق پروتوکول HTTP رو هم ببینه.
گرفتن شل جاوا اسکریپت
هکر نه تنها می تونه ترافیک ما رو ببینه بلکه می تونه اونهایی رو که با پروتوکول HTTP منتقل می شند رو دستکاری کنه. مثلا می تونه با تزریق یه کد در یک صفحه اینترنتی، یه شل جاوا اسکریپت روی مرورگر ما داشته باشه. کد تزریق شده در صفحه می تونه چیزی شبیه تصویر زیر باشه.
می بینید که کدی با اسم socket.io به مرورگر ما تزریق شده. نمونه ای از اون کد خرابکار می تونه تصویر زیر باشه.
از اینجا به بعد هکر می تونه هر کدی رو در صفحه آلوده شده اجرا بکنه و با ترکیب این دسترسی و روش های دیگه، نتیجه می تونه خیلی خطرناک باشه.
خوندن کوکی ها
کوکی یه سری اطلاعاته که هر سایت روی کامپیوتر ذخیره می کنه. وقتی مجددا به اون سایت مراجعه می کنیم، مرورگر ما اطلاعت رو برای سایت می فرسته. یکی از استفاده های این روش اینه که ما نیاز نداریم در هر بازدید به سایت ها لاگین کنیم. در واقع کد شنناسه ما می شن این اطلاعات ذخیره شده و مسلما دسترسی به اونها می تونه خطرناک باشه. البته یه سری محدودیت ها در استفاده از کوکی وجود داره که برای بالا بردن امنیت این روشه.
- کوکی می تونه فقط برای یک دامنه خاص معتبر باشه. یعنی کوکی های گوگل در سایت یاهو بدون استفاده است.
- آدرس سایت باید درست باشه. مثلا یک کوکی می تونه در بخشی از سایت که آدرس /protected_stuff/ داره ممنوع باشه.
- سرور می تونه کوکی رو نشان گذاری کنه یعنی در زمان ذخیره کردن بگه این کوکی Secure است و بنابراین مرورگر این اطلاعات رو فقط از طریق اتصال امن (مثلا TLS) منتقل می کنه و هکر به اونها دسترسی نداره. هرچند اینکه یک سایت از کانکشن امن استفاده می کنه معنیش این نیست که کوکی ها رو Secure نشان گذاری کرده.
هر سایتی می تونه محتوای سایت دیگری رو درخواست بکنه مثلا یک عکس از سایت دیگه ای رو در بخشی از یک صفحه خودش نشون بده. بنابراین هکر می تونه با استفاده از شل جاوا اسکریپت که پیش از این در مرورگر به دست آورده، اطلاعات یک سایت دلخواه رو فراخوانی کنه.
اینجوری می شه کوکی غیرامن هر سایتی رو دزدید. نمونه ای از سایت هایی که با این روش می شه کوکیشون و اطلاعات مرتبط رو به دست آورد:
- گوگل: ایمیل، اسم و تصویر
- ویکی پدیا: اگر از اتصال امن استفاده بشه هیچ اطلاعاتی درز نمی کنه، در خیر اینصورت دسترسی کامل به اکانت
- استک اورفلو: دسترسی کامل به اکانت
- ولفرام آلفا: آی‌پی استفاده شده جهت لاگین، دسترسی کامل به اکانت از جمله تاریخچه جستجوها
دزدی پسورد
غیر از اینکه هکر می تونه اطلاعات منتقل شده سایت هایی که بازدید می کنید رو بخونه، می تونه از شیوه های پیچیده تری برای به دست آوردن پسوردهای ذخیره شده در مرورگر هم استفاده بکنه. یک سناریوی حمله می تونه این باشه که از همون شل جاوا اسکریپت استفاده کنه و با لود کردن یک فریم در صفحه و باز کردن صفحه لاگین سایتی که از HTTPS استفاده نمی کنه، مرورگر رو گول بزنه به پر کردن نام کاربری و پسورد و سپس با یک کد جاوا اسکریپت دیگه، اطلاعات تکمیل شده رو بدزده. برخی سایت ها با ست کردن X-Frame-Options در هدر از لود شدن صفحه شون در فریم جلوگیری می کنند که البته هکر می تونه اون هدر رو هم تغییر بده و دسترسی خودش رو باز کنه.
سرویس های ایمیل مثل web.de و GMX از فرم لاگین HTTP استفاده می کنند که اطلاعات رو به یک آدرس HTTPS ارسال می کنه. این راه در مقابل sniff امنه اما در برابر این روش حمله، آسیب پذیره. سایت wordpress.com هم این مشکل رو داره.
نمونه دیگه می تونه پسورد روتر باشه. هکر با این حمله می تونه پسورد ادمین روتر ما رو به دست بیاره.
مسموم کردن کش (Cache Poisoning)
در پروتوکول HTTP سرور می تونه به مرورگر بگه که نسخه ای از صفحه های بازدید شده رو ذخیره بکنه و در بزدید مجدد از اونها استفاده بکنه. هم فشار روی سرور رو کمتر میکنه و هم سرعت دیده شدن صفحات رو بالا می بره. هکر می تونه از این آپشن استفاده کنه و مرورگر رو مجبور به باز کردن صفحه ای بکنه و در پاسخ به درخواست مرورگر، کد مخربی رو بفرسته که مرورگر اون رو ذخیره کنه و مدتها در هارد ما باقی بمونه. مثلا کد جاوا اسکریپتی همچون نمونه بالا، به عنوان بخشی از یک سایت کش بشه و بعدها، حتی زمانی که دیگه از اون wifi مخرب استفاده نمی کنیم، در هر بار بازدید از اون سایت، کد مخرب نیز اجرا بشه.
مسموم کردن دانلود (Download poisoning)
فرض کنیم کاربر ویندوزیم و چندوقت یه بار با استفاده از مرورگر نرم افزاری رو دانلود و نصب می کنیم، برای مثال از sourceforge. اگر نگاهی به سورس صفحه دانلود این سایت بندازیم می بینیم که همیشه از این کد استفاده می کنه:
| http://www.google-analytics.com/ga.js |
اگر زمان استفاده از wifi مخرب، هکر این کد رو مسموم کنه، تمامی دانلود های بعدی ما از این سایت به سرور هکر منتقل شده و فایل هایی خارج از سرورهای قانوی sourceforge دانلود می کنیم. معمولا این تغییر سرور قابل شناسایی نیست. سایت ها نیز از پروتوکول HTTP برای صفحه دانلود استفاده می کنند چرا که بیشتر از اینکه اطلاعات دانلود شده سری باشند، یکپارچه بودن فایل دانلود شده مهمه.
مسموم کردن دستور (Commandline snippet poisoning)
احتمالا با دیدن بخش بالا به خودمون گفتیم: “هه! من که کاربر لینوکسم و نرم افزار دانلود نمی کنم. از مخازن استفاده می کنم”. زیاد خوشحال نباشیم. بذارید یه سناریوی حمله دیگه رو ببینیم. احتمالا بارها پیش اومده که مشکلی توی سیستممون داشتیم و مشکل رو گوگل کردیم و یا توی سایت هایی مثل “انجمن اوبونتو” دنبال راه حل بودیم. به یک روش برخوردیم که با اجرای یک تیکه کد می تونیم مشکل رو حل کنیم. بعد هم با کپی کردن کدی که به نظر سالم بوده، اون رو در ترمینال اجرا کردیم. کافیه هکر یک کد جاوا تزریق بکنه به صفحه هایی که احتمالا بازدید خواهیم کرد و تیکه های کد (snippet) رو مسموم بکنه. این لینک شامل نمونه ای عملی از تکه کدیه که ظاهرش یه چیزه و نتیجه کپی کردن، چیز دیگه است.
سناریوهای حمله دیگه ای رو هم می شه متصور شد از قبیل استفاده از کدهای مخرب کش شده برای اسکن کردن شبکه داخلی و غیره.
راه حل
روش های مختلفی برای جلوگیری از آسیب های گفته شده وجود داره. متصل نشدن به wifi های ناشناخته صورت مساله رو حل می کنه. غیر فعال کردن اجرای جاوا اسکریپت در مرورگر، عدم بازدید از سایت های حساس وقتی به شبکه های غیر ایمن متصلیم و همچنین استفاده از مرورگر در حالت incognito که جلوی لو رفتن اطلاعاتی مثل پسورد و کوکی رو می گیره و اجازه نشستن کدهای آلوده در سیستم رو هم نمی ده.
منبع
